Nowy park narodowy

Od 1 lipca 2001 r. istnieje kolejny, 23 polski park narodowy - PN „Ujście Warty”. Jego powstanie było możliwe dzięki bardzo rzadkiemu zdarzeniu. Mianowicie z wnioskiem o jego utworzenie zwracali się wspólnie: przyrodnicy, mieszkańcy, samorządy i władze wojewódzkie. Biorąc pod uwagę obecne brzmienie ustawy o ochronie przyrody, w najbliższych latach niestety nie przybędzie już Polsce więcej parków narodowych.

Park powstał w miejsce istniejącego od 1977 r. rezerwatu „Słońsk” oraz części Parku Krajobrazowego „Ujście Warty”. Położony jest na terenie województwa lubuskiego, w historycznej delcie ujścia Warty do Odry. Jego powierzchnia wynosi 7.955,86 ha.

Większość terytorium Parku już w 1984 r. została objęta konwencją Ramsar, której celem jest ochrona terenów podmokłych. Jest to jedno z najważniejszych lęgowisk ptaków wodnych i błotnych w Polsce. Spośród stwierdzonych tu do tej pory 245 gatunków ptaków, lęgi wyprowadza aż 160. Według międzynarodowej klasyfikacji BirdLife International, aż 26 z nich jest zagrożonych wyginięciem. Teren parku jest ważny dla ptaków również poza ich sezonem rozrodczym. Bardzo licznie pierzą się tu różne gatunki kaczek (Anas spp.), a także gęgawy (Anser anser), łabędzie nieme (Cygnus olor) i łyski (Fulica atra). W czasie jesiennej migracji można tu jednego dnia zobaczyć nawet 200.000 rozmaitych gęsi - głównie zbożowych (Anser fabalis) i białoczelnych (Anser albifrons). Jest to także największe w naszym kraju zimowisko łabędzi krzykliwych (Cygnus cygnus), liczące do 2.500 osobników, i jedno z ważniejszych zimowisk bielika (Haliaeetus albicilla) - do 50 osobników.

Rozlewiska Parku Narodowego „Ujście Warty” to ważna ostoja ptaków
Fot. Andrzej Kepel

Dotychczas na terenie Parku Narodowego „Ujście Warty” zanotowano także występowanie 34 gatunków ssaków, 7 gatunków płazów, 2 gatunków gadów oraz ponad 400 gatunków roślin naczyniowych. Policzenie wszystkich gatunków owadów, pajęczaków, ślimaków i innych bezkręgowców jest praktycznie niemożliwe, jednak warto zaznaczyć, że do tej pory odnaleziono tu 16 nowych dla fauny Polski taksonów zwierząt bezkręgowych.

W Chyrzynie, w obecnej siedzibie dyrekcji Parku, od 1996 roku aktywnie funkcjonuje Centrum Edukacji Przyrodniczej. Przez chroniony teren biegnie kilka szlaków pieszych i rowerowych, a także dwie ścieżki przyrodnicze. Park posiada zaplecze hotelowe dla ok. 45 osób. Warto więc podczas zbliżającej się jesieni odwiedzić tę okolicę. Jadąc tam, nie zapomnijmy zabrać lornetki.

Bartłomiej Szymański