„Batmanówka” w Kopankach

2 czerwca nastąpiło uroczyste otwarcie utworzonego przez PTOP „Salamandra”, pierwszego w Polsce i jednego z pierwszych w Europie punktu obserwacyjnego kolonii rozrodczej nietoperzy. Zlokalizowany on jest w liczącej ponad sto lat Szkole Podstawowej w Kopankach (gm. Opalenica). Jej strych na swoje letnie schronienie od wielu lat wybiera około 300 nocków dużych (Myotis myotis) - jednych z największych występujących w Polsce nietoperzy. Gatunek ten znajduje się na Europejskiej Czerwonej Liście Roślin i Zwierząt Zagrożonych Wyginięciem w Skali Światowej. Kolonia nocków dużych w Kopankach jest jedną z największych w Wielkopolsce i znaczącą w skali kraju.

Dla gości uczestniczących w uroczystości otwarcia „Batmanówki” przygotowano poczęstunek
Fot. Andrzej Gawlak

Ze względu na planowany remont strychu, kolonii tej groziło unicestwienie. Dzięki współpracy z władzami Szkoły i Gminy udało się tak dopasować termin (zima) i sposób (np. nie używanie toksycznych impregnatów do drewna) remontu, że nietoperze nie ucierpiały. Jednocześnie wydzielono niewielkie pomieszczenie poniżej strychu, w którego stropie wykonano przezroczystą kopułę. Znajduje się ona niemal bezpośrednio pod miejscem, w którym wiszą nietoperze. Przez ową kopułę można obserwować zwierzęta bez ich niepokojenia - samemu nie będąc widzianym. Nietoperze są oświetlone światłem padającym przez niewielkie okienko na strychu, a w razie potrzeby także specjalnymi, czerwonymi lampami.

Miejsce, z którego można obserwować nietoperze, oddzielone jest od strychu przejrzystą kopułą
Fot. Andrzej Kepel

W uroczystości otwarcia Obserwatorium Nietoperzy „Batmanówka” wzięli udział przedstawiciele władz wojewódzkich, powiatowych i gminnych, Lasów Państwowych, kierownictwo placówek oświatowych oraz kulturalnych Miasta i Gminy Opalenica, dyrektorzy okolicznych szkół i przedstawiciele mieszkańców Kopanek. Tablicę informacyjną przy wejściu do Szkoły odsłonili reprezentanci trzech szczebli władz: Grażyna Smolibowska-Hruszka - Wicedyrektor Wydziału Ochrony Środowiska Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, Joel Matuszek - Starosta Powiatu Nowotomyskiego i Ryszard Napierała - Burmistrz Miasta i Gminy Opalenica. Następnie uczestnicy wysłuchali okolicznościowego wykładu na temat biologii, znaczenia i ochrony nietoperzy. Największym jednak zainteresowaniem cieszyli się bohaterowie dnia - mieszkające na strychu nocki duże.

Budynek szkoły w Kopankach
Fot. Andrzej Gawlak

Utworzenie Obserwatorium, umożliwiającego wszystkim zainteresowanym całkowicie bezpieczne dla nietoperzy podglądanie ich życia, jest dobrym przykładem połączenia praktycznej ochrony przyrody z edukacją przyrodniczą oraz promocją turystyki ekologicznej. Uczniowie szkoły w Kopankach włączyli się do prowadzonego przez PTOP „Salamandra” programu „Szkolne Ostoje Przyrody”. Planują oni przeprowadzenie w pobliżu szkoły ścieżki przyrodniczej i utworzenie własnej Ostoi Przyrody. W ten sposób dzięki ochronie nietoperzy udało się zaktywizować lokalną społeczność do działań na rzecz ochrony przyrody. Przy okazji mało znana wieś zyskała unikalną w skali kraju atrakcję turystyczną, mogącą przyczynić się do promowania gminy.

Metalowa tablica umieszczona przy wejściu do szkoły w Kopankach
Fot. Andrzej Gawlak

Uroczystość otwarcia „Batmanówki” to dla „Salamandry” nie koniec pracy, lecz zapowiedź jej intensyfikacji. Bieżący rok przeznaczamy na „rozkręcenie” działalności Obserwatorium, które odwiedzać będą mogły wyłącznie grupy zorganizowane. Udostępnienie tego obiektu na większą skalę planujemy od przyszłego roku. Zostanie tam także zorganizowany punkt dydaktyczny, w którym będą prowadzone prelekcje, pokazy filmów i inne zajęcia z zakresu edukacji przyrodniczej.

Redakcja

Punkt obserwacyjny powstał w wyniku ścisłej współpracy Dyrekcji Szkoły Podstawowej w Kopankach i Zespołu Ekonomiczno-Administracyjnego Szkół Miasta i Gminy Opalenica ze specjalistami z Polskiego Towarzystwa Ochrony Przyrody „Salamandra”. Przedsięwzięcie sfinansowały wspólnie: Polskie Biuro Regionalnego Centrum Ekologicznego na Europę Środkową i Wschodnią oraz Miasto i Gmina Opalenica.