Rewolucja czy łatanie dziur?

3 października 2008 r. Sejm przyjął ostateczny tekst dwóch ustaw, które likwidują wiele sprzeczności między polskimi przepisami a prawodawstwem Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony przyrody i środowiska. Wprowadzają też nową organizację służb ochrony środowiska. Dzięki „Salamandrze” ustawy te są lepsze, niż ich projekty.

Ustawa o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko weszły w życie 15 listopada. Zmianą niewątpliwie rewolucyjną jest wprowadzenie apolitycznej agencji – dyrekcji ochrony środowiska. Przejmie ona m.in. większość dotychczasowych kompetencji wojewodów i wojewódzkich konserwatorów przyrody. Ma to być samodzielna instytucja odpowiedzialna m.in. za praktyczną ochronę gatunków i siedlisk przyrodniczych.

Znacząca część reform dotyczy zasad ocen oddziaływania inwestycji na środowisko oraz ochrony obszarów Natura 2000. Wprowadzono jednak także sporo zmian innych przepisów, np. dotyczących ochrony gatunkowej (zobacz: Futro z psa futrem z wilka?), gatunków niebezpiecznych czy inwazyjnych.

Tempo przygotowania tych dwóch ustaw (zwłaszcza nowelizacji ustawy o ochronie przyrody) oraz prac nad nimi w parlamencie spowodowało, że projekty obarczone były licznymi błędami, często bardzo groźnymi. „Salamandra” starała się doprowadzić do ich usunięcia. Przygotowaliśmy szczegółową opinię z propozycjami korekt i uczestniczyliśmy w pracach podkomisji i komisji sejmowej pracującej nad tymi ustawami. Przyjęto kilkadziesiąt naszych poprawek (niestety, niektóre istotne odrzucono). Liczne przestarzałe czy niewłaściwe rozwiązania dotychczasowej ustawy w ogóle nie były przedmiotem zmian. Ministerstwo Środowiska zapowiada, że zamierza w roku 2009 przygotować zupełnie nową ustawę – Prawo ochrony przyrody. Ma ona w sposób kompleksowy uporządkować i unowocześnić wszystkie przepisy dotyczące ochrony obszarowej, gatunkowej, krajobrazu, zieleni miejskiej itp. Obecnie przyjęta nowelizacja miała jedynie usunąć najpilniejsze błędy, aby umożliwić spokojniejszą pracę nad tą dużą nowelizacją. „Salamandra” będzie się starała aktywnie włączyć w te prace.

Andrzej Kepel