Projekt ochrony ptaków trwa

Aby stworzyć sowom płomykówkom nowe miejsce gniazdowania budujemy dla nich budki lęgowe
Fot. Piotr Tryjanowski

Jednym z gatunków ptaków najczęściej ginących na liniach i urządzeniach energetycznych - w szczególności transformatorach - jest sowa płomykówka (Tyto alba). Dzieje się tak dlatego, że w związku z przemianami cywilizacyjnymi wsi (naprawa strychów i starych stodół, czyszczenie wież kościelnych) ptaki te znajdują coraz mniej miejsc odpowiednich do założenia gniazda. Coraz częściej więc, przez rozbite szyby, sowy wchodzą do transformatorów - przy czym duża ich część przypłaca to życiem. Aby temu zapobiec tworzymy alternatywne miejsca gniazdowania, czyli duże budki lęgowe, które zawieszamy w miejscowościach województwa poznańskiego, leszczyńskiego i zielonogórskiego. Współpracujemy także z energetykami, informując ich o skutecznych metodach ochrony instalacji w transformatorach np. przez system Raychem. Wykonaliśmy także kilkadziesiąt nalepek z sylwetkami ptaków drapieżnych, które umieszczane są na transformatorach. Jest to bardzo skuteczny sposób odstraszenia sów od bardzo niebezpiecznych dla nich miejsc.

Podczas inwentaryzacji gniazd ptaków na liniach wysokiego napięcia znaleźliśmy m.in. gniazdo rybołowa (Pandion haliaetus) - rzadkiego ptaka, figurującego w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Liczymy na to, że na podstawie przygotowanej przez nas i przesłanej do właściwego Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody dokumentacji, uda się utworzyć strefę ochronną wokół gniazda oraz zabezpieczyć je przed zniszczeniem.

W przypadku dwóch dużych linii wysokich napięć (220 kV) udało się namówić energetyków do czyszczenia ich po sezonie lęgowym.

Po analizie fachowej literatury i konsultacjach z innymi ornitologami (m.in. podczas konferencji w Czechach „Dravci a sovy 1996”), dochodzimy do wniosku, że sytuacja ptaków gniazdujących na liniach energetycznych w Wielkopolsce jest specyficzna. Zjawisko to występuje tu znacznie częściej niż na innych terenach. Udało się ustalić, jakie czynniki wpływają „ściągająco” na ptaki. Wiedzę tą można wykorzystać przy projektowaniu nowych linii.

W ramach Międzynarodowego Dnia Ptaków zorganizowaliśmy dwie wycieczki pod hasłem „Przeloty bez przeszkód”. Odbyły się one w okolicach Rezerwatu „Meteoryt Morasko” w Poznaniu oraz jezior Chobienickich koło Wolsztyna i cieszyły się znakomitą frekwencją. Podczas wycieczek zwracaliśmy szczególną uwagę na zagrożenia jakie dla przelatujących ptaków stanowią linie energetyczne. O naszych działaniach dużo pisały gazety lokalne.

Obecnie (wiosna 1997) rozpoczyna się kolejny, gorący okres badań terenowych, podczas których będziemy m.in. monitorować efekty naszych dotychczasowych działań.

Redakcja

Sponsorem projektu jest United Nations Development Program, The GEF NGO Small Grants Program.