Związek Polskich Fotografów Przyrody zaprasza na jubileuszową, 20. odsłonę Międzynarodowego Festiwalu Fotografii Przyrodniczej WIZJE NATURY.
Wizje Natury, jak co roku, połączą miłośników przyrody oraz fotografii przyrodniczej. Swe dokonania zaprezentują uznani fotografowie, dzieląc się fascynującymi opowieściami oraz doświadczeniem zdobytym podczas obcowania z zaskakującym światem przyrody. Będzie to również okazja do wspomnień i wielu wzruszeń.
W bogatym programie Festiwalu nie zabraknie także emocjonujących zmagań konkursowych. Nastąpi bowiem rozstrzygnięcie Konkursu Pokazów Multimedialnych, Konkursu Fotograf Roku 2024 ZPFP oraz Konkursu „Dzikie, piękne, polskie”.
Tradycyjnie Festiwal uświetni wernisaż fotografii przyrodniczych.
Z myślą o uczestnikach Wizji Natury przygotowana zostanie również bogata strefa wystawców i organizacji pozarządowych, gdzie będzie można skorzystać z rad konsultantów, zapoznać się z najnowszym sprzętem fotograficznym oraz nabyć rozmaite gadżety i literaturę przyrodniczą (w tym m.in. najnowszy numer SALAMANDRY). Organizatorzy przewidują także niespodzianki.
Podobnie jak w ubiegłym roku Festiwal przyjmie wersję hybrydową: stacjonarną oraz online.
Spotkanie stacjonarne odbędzie się w Centrum Edukacji Kampinoskiego Parku Narodowego, natomiast transmisję online będzie można śledzić na kanale YT: www.youtube.com/@zpfp.
Organizatorzy Festiwalu: Związek Polskich Fotografów Przyrody i Kampinoski Park Narodowy
Termin: 16–17 listopada 2024 r.
Miejsce: Centrum Edukacji Kampinoskiego Parku Narodowego, ul. Kazimierza Tetmajera 38, Izabelin C
Wstęp na Festiwal jest bezpłatny.
Magazyn Przyrodniczy Salamandra patronuje Wizjom Natury od 2009 r.
Więcej informacji znajduje się na fanpejdżu oraz stronie Związku Polskich Fotografów Przyrody.
Zapraszamy w imieniu organizatorów!
Pierwszy tegoroczny numer SALAMANDRY, wbrew wrażeniu, jakie może stwarzać powyższy tytuł, wcale nie jest poświęcony głównie ptakom. Ptasich tematów w nim jednak nie brakuje. Termin, w którym go wydajemy, zbiega się z początkiem sezonu polowań na kilka pechowych gatunków. W ostatnich tygodniach toczyła się gorąca debata na temat zasadności pozostawania niektórych z nich na liście gatunków łownych. W tym roku nadal można legalnie zabijać m.in. łyski, czernice, głowienki, cyraneczki, słonki, jarząbki… Artykuł „Polowania na ptaki – czy potrzebne są zmiany prawne?”, który opublikowaliśmy na łamach Magazynu w 2018 roku, niestety nie stracił na aktualności.
Choć ptakom łownym jeszcze się nie poszczęściło, w przepisach dotyczących ochrony przyrody zrobił się ostatnio spory ruch – generalnie na lepsze. Przede wszystkim Parlament i Rada UE przyjęły długo przygotowywane i ostro negocjowane rozporządzenie w sprawie odbudowy zasobów przyrodniczych. Choć rząd Polski głosował przeciw, na szczęście obowiązuje ono także w naszym kraju. Stwarza to szanse na odwrócenie wielu negatywnych trendów w naszym środowisku naturalnym. Jednocześnie Ministerstwo Klimatu i Środowiska przygotowuje sporo zmian w polskim prawie ochrony przyrody – w większości pozytywnych. Niestety po raz pierwszy od wielu lat żadne z tych zagadnień nie zostało w tym numerze omówione w cyklu „Prawo (nie)doskonałe”. Jego autor – dr Andrzej Kepel – w marcu tego roku po raz kolejny został powołany w skład Państwowej Rady Ochrony Przyrody i wybrany na jej przewodniczącego. Zamiast więc zwracać uwagę na niedoskonałości naszego systemu prawnego na łamach Magazynu, skupia się na proponowaniu i opiniowaniu jego zmian w ustawowym ciele doradczym – miejmy nadzieję, że będzie to jeszcze skuteczniejsze. A do cyklu mamy zamiar wrócić od następnego numeru.
W periodyku ukazującym się zaledwie co pół roku staramy się podejmować przede wszystkim tematy, których aktualność nie kończy się wraz z upływem kilku tygodni gorących dyskusji. W obecnym numerze prym wiodą zwierzęta, które w większości, tak jak ptaki, obdarzone są zdolnością do aktywnego lotu, w dodatku pełnią niezwykle ważną funkcję w środowisku. Bez nich nie byłoby większości roślin. Mowa oczywiście o zapylaczach. I wcale nie chodzi głównie o pszczoły, choć jest ich w naszym kraju niemal 500 gatunków, a tym bardziej nie o pszczołę miodną, na której skupiają się niemal wszystkie media i portale internetowe. To dzikie zapylacze są tematem przewodnim tego numeru i to one zdominowały również Salamanderkę, w której tradycyjnie króluje komiks.
Po raz kolejny podejmujemy także temat zmian klimatu, a w zasadzie katastrofy klimatycznej, której jesteśmy świadkami i współsprawcami. W kontynuacji artykułu opublikowanego w numerze 1/2023 (52) sprawdzamy, jaki wpływ mają obecne zmiany na przyrodę i życie ludzi, dlaczego tak ważne jest ich ograniczenie i jakie są na to pomysły. Przyglądamy się również pozostawianemu przez każdego z nas śladowi węglowemu, który nie zawsze jest największy tam, gdzie się tego spodziewamy.
Wszystkie artykuły są jak zawsze pięknie zilustrowane, za co jesteśmy ogromnie wdzięczni Autorom, których praca i bezinteresowne zaangażowanie pozwalają nam z wielką przyjemnością wydawać nasze czasopismo. Nie mogłoby się ono ukazywać również bez wsparcia finansowego osób i firm. Bardzo dziękujemy!
Zachęcamy do prenumerowania naszego czasopisma!
Adriana Bogdanowska
Redaktor naczelna
Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim we współpracy ze Stowarzyszeniem Społeczno-Przyrodniczym M.O.S.T. organizują konferencję „Pacjent Przyroda. Pomiędzy Naturą a Kulturą. Dylematy ochrony przyrody w obiekcie światowego dziedzictwa UNESCO – Krzemionkowskim Regionie Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego”. To druga odsłona konferencji przyrodniczej w Krzemionkach, na którą zapraszamy w imieniu organizatorów.
W granicach obiektu światowego dziedzictwa UNESCO Krzemionkowski Region Prehistorycznego Górnictwa Krzemienia Pasiastego znajduje się kilka form ochrony przyrody i zabytków kultury. Są to: rezerwat przyrody „Krzemionki Opatowskie”, obszar Natura 2000 Krzemionki, obszar chronionego Krajobrazu Doliny Kamiennej, Pomnik Historii i zabytek kultury.
Takie bogactwo wartości świata kultury i dzikiej przyrody jest tu wynikiem nakładających się na siebie różnych warstw: geologicznej, paleontologicznej, archeologicznej, kulturowej, przyrodniczej, społecznej, gospodarczej. Dla wszystkich tych warstw wspólnym mianownikiem jest jednak życie w znaczeniu biologicznym jako proces trwający na planecie Ziemia od miliardów lat po dziś.
To unikatowe w skali świata nawarstwienie kontekstów zostało docenione przez objęcie różnych części okolic dawnej wsi Krzemionki rozmaitymi formami ochrony. Niesie to skutek w postaci zróżnicowanych porządków prawnych, dokonywania różnorodnych ocen wartości oraz podejmowania urozmaiconych działań na poziomie władz lokalnych i ponadlokalnych.
W ostatnim czasie Muzeum Historyczno-Archeologiczne podjęło wysiłek wielodyscyplinarnych przyrodniczych badań podstawowych, które mają na celu możliwie pełne i właściwe rozpoznanie przyrodniczego znaczenia zarówno rezerwatu „Krzemionki Opatowskie”, jak i obiektu UNESCO. Badania te nie mogą mieć końca, tak jak nie ma końca proces przemian zachodzących w obrębie obiektu UNESCO, który jest zanurzony w specyficznym świecie przyrody ożywionej. Przyrody, która w znacznej mierze jest skutkiem pradziejowej aktywności społeczno-gospodarczo-religijnej.
Teza, jaką organizatorzy tegorocznej konferencji chcą postawić, brzmi: nie da się rozdzielić świata wartości przyrody i kultury w przypadku rezerwatu przyrody „Krzemionki Opatowskie”. Nie da się wartościować obu tych światów, promując jeden przed drugim. Należy podejmować kolejne kroki mające na celu właściwe i pełne rozpoznanie splotu obu tych światów. Należy aktywnie, kolektywnie i wielodyscyplinarnie poszukiwać takich formuł prawnych, które zabezpieczą światy obu wartości bez szkody jednego na korzyść drugiego.
Dziś wiemy, że świat przyrody rezerwatu jest znacznie bogatszy i bardziej złożony niż dotąd sądzono. Ta nowa wiedza wymusza nowe podejście legislacyjne, lecz także edukacyjne, badawcze i ekonomiczne.
---
Miejsce: Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim, oddział Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki, Sudół 135 a
Kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript., telefon: 664015563
Termin: 7 września 2024 r.
Magazyn Przyrodniczy SALAMANDRA patronuje po raz drugi konferencji krzemionkowskiej.
Szczegółowy program znajduje się na stronie konferencyjnej oraz stronie Muzeum Historyczno-Archeologicznego, a także w mediach społecznościowych.
Czy można wyznać komuś miłość, tłukąc głową w drewnianą deskę? Czy da się krzyknąć tak głośno, żeby usłyszeli po drugiej stronie Oceanu Atlantyckiego? Jak wiele mówi o kimś jego kupa?
Przyroda jest ze sobą w stałym kontakcie. Niekończący się potok komunikatów przepływa bezustannie pośród wszystkiego, co żyje. Jeśli dobrze się przyjrzysz, wsłuchasz, wczujesz w ten bezmiar informacji, świat zmieni się dla ciebie nie do poznania i na zawsze.
Dziki poradnik gadania to książka nadziana soczystą wiedzą – pełna humoru i bez przynudzania.
Autorka – zoolożka, edukatorka, popularyzatorka nauki – pasjami kolekcjonuje ciekawostki biologiczne, żyjąc w bezustannym zdumieniu nad niezwykłością świata przyrody. O wielonogich stworzeniach wszelkiej maści opowiada z niekłamanym zachwytem i entuzjazmem, który szybko udziela się czytelnikowi. Z zamiłowania edukuje przyrodniczo, zarówno dzieci, jak i dorosłych. Z lekkością i humorem oswaja tematy budzące wstręt i niepokój – pomaga pokochać mrówkę, zrozumieć świerszcza, a nawet zaakceptować pająka. Prowadzi profil na fb z ciekawostkami przyrodniczymi pod nazwą pani z pszyry.
Dane techniczne: Wydawnictwo Wilga, 304 strony, wydanie I, premiera 15 maja 2024 r., twarda okładka
Z dziką radością patronujemy drugiej już książce Agnieszki Graclik z serii „Dziki poradnik...”. Autorka od lat współpracuje z naszą Redakcją i również dla naszych Czytelników odczarowuje skomplikowany na pozór świat przyrody.
Polecamy!
Wielbicieli skrzydlatej braci i otwartych, pełnych wody przestrzeni zapraszamy na doroczny Zlot Obywateli Rzeczpospolitej Ptasiej organizowany przez Towarzystwo Przyjaciół Słońska „Unitis Viribus”, który tradycyjnie odbędzie się w przedostatnią sobotę kwietnia, a wzorem poprzedniej edycji w siedzibie Ośrodka Muzealno-Edukacyjnego Parku Narodowego Ujście Warty w Słońsku.
Jak co roku Zlotowicze będą mogli wziąć udział w wycieczce, autorskich prezentacjach zaproszonych gości i warsztatach tematycznych. Będzie to też doskonała okazja, aby odwiedzić PN Ujście Warty w szczycie ptasiego sezonu, zostać pełnoprawnym obywatelem ptasiej republiki i otrzymać specjalny paszport z przygotowaną na tę okazję pieczątką przedstawiającą skrzydlatego mieszkańca Rzeczpospolitej Ptasiej.
Program zapowiada się bardzo interesująco, a tematyka zapowiedzianych prelekcji, choć na pozór odbiegająca w wypadku niektórych z nich od problematyki ptasiej, jest z nią nierozerwalnie związana. Wśród zaproszonych gości jest m.in. Michał Michlewicz – autor od lat współpracujący z naszą Redakcją, specjalista w dziedzinie biologii stawonogów, który opowie o zagrożeniach i perspektywach ochrony owadów. Nie zabraknie też treści związanych z obecnym stanem i przyszłością rzeki Odry, zaprezentowanych w niezwykły, oddziałujący na niemal wszystkie zmysły sposób. Stałym punktem programu jest nadanie honorowego obywatelstwa RP, mianowanie Ambasadora oraz wybory Ptaka Roku.
Do 14 kwietnia (do godz. 23:59) na fanpejdżu organizatorów można oddać głos na trzech ptasich kandydatów do tego zaszczytnego tytułu spośród dziesięciu nominowanych i wymienionych w poście. Te, które zdobędą najwięcej głosów, wejdą do ścisłej trójki, aby walczyć o tytuł Ptaka Roku 2025 podczas Zlotu 20 kwietnia. Zachęcamy do zabawy!
Podczas imprezy będzie można również zamówić prenumeratę Magazynu i uzupełnić domowe biblioteczki w brakujące numery.
Na zakończenie Zlotu organizatorzy przygotowali niespodziankę muzyczną.
Udział w imprezie jest odpłatny i konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie – do 15 kwietnia br. mailem na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.. W zgłoszeniu należy napisać, kto planuje wziąć udział w wycieczce i podać imię oraz nazwisko uczestników.
Więcej informacji (a także szczegółowy program) znajduje się na stronie Towarzystwa Przyjaciół Słońska „Unitis Viribus” oraz na fanpejdżu i załączonym plakacie.
Magazyn Przyrodniczy SALAMANDRA patronuje tej cyklicznej imprezie już po raz trzynasty.
30 lat minęło…
…chciałoby się powiedzieć: jak jeden dzień, cytując słowa piosenki z „Czterdziestolatka”, ale to nie byłaby prawda. 30 lat to kawał czasu w naszej osobistej historii, mamy więc co wspominać. Nasz Magazyn ewoluował na przestrzeni tych lat, aż zmienił się nie do poznania, szczególnie biorąc pod uwagę jego pierwszy, a w zasadzie zerowy numer, który był zwykłą kserokopią na kartce A4 złożonej na pół. Na kształt czasopisma miały wpływ zarówno możliwości techniczne i finansowe Towarzystwa, jak i osoby, które je tworzyły. Niemal w każdym numerze pojawiały się ulepszenia, wprowadzano w życie nowe pomysły, powstawały nowe działy i prezentowali się nowi autorzy. To przede wszystkim oni tworzą SALAMANDRĘ, oddając czytelnikom swoje serce, wiedzę i zdolności. Jesteśmy ogromnie wdzięczni za to wsparcie.
O naszych pierwszych krokach można poczytać w numerze jubileuszowym (2/2013), wydanym z okazji 20-lecia PTOP „Salamandra”, którego spora część została poświęcona wspomnieniom związanym z początkami działalności Towarzystwa. Niestety nie jest on już dostępny w wersji drukowanej, ale wszystkie zawarte w nim artykuły, łącznie z częścią wspominkową, można znaleźć na naszej stronie internetowej, do której odwiedzania zachęcamy.
Okrągły jubileusz to czas podsumowań, a także próba spojrzenia w przyszłość. Pomysłów mamy mnóstwo. Cały czas marzymy o zwiększeniu częstotliwości wydawania kolejnych numerów, jednak wiązałoby się to ze znaczącym wzrostem kosztów, a obecnie po prostu nas na to nie stać. Odcięci od finansowania ze środków publicznych, przez kilka ostatnich lat mogliśmy liczyć jedynie na bezinteresowność autorów, a także hojność osób i firm, które mając na względzie edukacyjne znaczenie naszej działalności wydawniczej, mogły i chciały ją wspierać – bardzo dziękujemy! Wszyscy zdajemy sobie sprawę z tego, jak ogromne znaczenie w obecnych czasach ma szerzenie wiedzy ekologicznej i propagowanie postaw przyjaznych przyrodzie. Jest to bowiem inwestycja w lepszą, bezpieczniejszą przyszłość naszą oraz następnych pokoleń.
W obecnym, ostatnim tegorocznym numerze (mamy nadzieję, że nie ostatnim w ogóle), zwracamy szczególną uwagę na to, jak ważne w naszej przestrzeni są drzewa – nie tylko dla nas samych, lecz przede wszystkim dla wielu powiązanych z nimi (często w sposób mało oczywisty) organizmów. Ich rozbudowane systemy korzeniowe, oprócz mocowania w gruncie i dostarczania drzewom wody oraz składników odżywczych, tworzą podziemną sieć komunikacyjną, stabilizującą całe ekosystemy, w których skład również my wchodzimy. Magazyn Przyrodniczy SALAMANDRA jest jednym z takich drzew w świecie wydawnictw przyrodniczych, w którym gromadzone są wiedza, doświadczenie, emocje, przeżycia, uczucia, pasje i mnóstwo dobrej energii. Choć różnorodne wichury mocno targały ostatnio jego koroną, to głęboko zapuszczone korzenie nie pozwoliły mu się jeszcze przewrócić. I oby do tego nigdy nie doszło…
Życzę przyjemnej lektury!
Adriana Bogdanowska - Redaktor naczelna
Tegoroczna, siedemnasta edycja Międzynarodowego Festiwalu Sztuk Wizualnych Inspirowanych Naturą SZTUKA NATURY odbędzie się w Toruniu od 1 do 3 grudnia 2023 roku. Pokazy zdjęć, filmów, wystawy, spotkania z autorami, konkursy, wymiana doświadczeń i możliwość testowania sprzętu fotograficznego – to atrakcje przewidziane na trzy festiwalowe dni w różnych miejscach grodu Kopernika.
Uroczyste otwarcie Festiwalu odbędzie się tym razem w Akademickim Centrum Kultury i Sztuki „Od Nowa”, gdzie nastąpi rozstrzygnięcie konkursów fotograficznego oraz pokazów multimedialnych, które są nieodłączną częścią tego wydarzenia. Zostanie również wręczona nagroda specjalna za znaczący wkład w rozwój polskiej fotografii i filmu przyrodniczego.
Kolejne dwa dni to autorskie prezentacje zaproszonych gości, którzy przedstawią swój bogaty dorobek zdjęciowy lub filmowy. Zwieńczeniem Festiwalu będzie spotkanie z ambasadorem marki Sony, która jest sponsorem głównym imprezy.
Warto dokładnie przejrzeć szczegółowy program imprezy i zarezerwować sobie czas na tę wyjątkową, przyrodniczo-artystyczną ucztę.
Na stoisku festiwalowym będzie również możliwość zakupu najnowszych numerów SALAMANDRY i zamówienia prenumeraty.
Organizatorami Festiwalu są Polskie Zrzeszenie Inżynierów i Techników Sanitarnych, Oddział w Toruniu oraz Wydział Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny.
Zapraszamy w imieniu organizatorów!
Magazyn Przyrodniczy SALAMANDRA patronuje Sztuce Natury już po raz trzynasty.
Program tegorocznej edycji i pozostałe informacje są dostępne na stronie Festiwalu oraz na profilu FB.
Towarzystwo Herpetologiczne NATRIX już po raz piąty zaprasza naukowców, studentów, przedstawicieli jednostek samorządowych i firm oraz wszystkie inne osoby, którym bliskie są płazy i gady do udziału w Polskim Sympozjum Herpetologicznym. Tegoroczna edycja odbędzie się 25 i 26 listopada br. we Wrocławiu.
Sympozjum to jedyna w Polsce konferencja poświęcona w całości herpetologii w bardzo szerokim zakresie – od ochrony, przez edukację, ekologię i faunistykę, po badania molekularne. Wydarzenie to jest otwarte dla wszystkich zainteresowanych i stanowi okazję do wymiany doświadczeń oraz integracji środowiska herpetologów. O wysoki poziom wszystkich prezentowanych wystąpień zadba jak co roku Komitet Naukowy, a dla chętnych przewidziane są również warsztaty tematyczne.
Tegoroczny program zapowiada się bardzo interesująco.
Magazyn Przyrodniczy SALAMANDRA patronuje Polskiemu Sympozjum Herpetologicznemu od pierwszej edycji. Podczas przerw miedzy poszczególnymi sesjami będzie można nabyć najnowsze numery i zamówić prenumeratę czasopisma.
Więcej informacji na stronie wydarzenia oraz na profilu PSH na Facebooku.
Zapraszamy w imieniu organizatorów!
Zielniki są dokumentacją związków świata człowieka ze światem roślin. Dzięki nim można prowadzić analizy dotyczące m.in. bioróżnorodności, migracji gatunków, zmian klimatycznych, skażenia środowiska, historii farmacji, historii chorób, a także wielu zagadnień z dziedziny etnobotaniki, religioznawstwa, socjologii i antropologii.
Najstarsze na świecie zachowane zielniki pochodzą z połowy XVI wieku i stanowią unikatowe repozytorium informacji (także genetycznej) o roślinach sprzed setek lat.
Niniejsza publikacja jest prawdziwym kompendium wiedzy na temat zielników, umożliwiającym korzystanie w pełni z ich potencjału jako archiwów informacji naukowej. Jej zakres został określony na podstawie konsultacji z opiekunami zbiorów przyrodniczych.
W poszczególnych rozdziałach opisano:
- rozwój historii naturalnej i historię powstawania zielników na tle rozwoju botaniki jako propedeutyki nauk przyrodniczych;
- najstarsze zabytki zielnikowe w Polsce i na świecie;
- zagadnienia etyczne związane ze zbiorem roślin, zarządzaniem zbiorami przyrodniczymi, w tym zielnikami i ochroną historycznych kolekcji jako obiektów zabytkowych;
- technikę i technologię wytwarzania zielników, z omówieniem budowy chemicznej podstawowych elementów strukturalnych występujących w zielnikach;
- historię stosowania środków biobójczych, które często w sposób trwały zanieczyszczają zbiory zielnikowe i mogą stanowić zagrożenie dla zdrowia użytkowników;
- procesy degradacji występujące w zbiorach zielnikowych, z uwzględnieniem degradacji materiału genetycznego;
- metody ochrony prewencyjnej i interwencyjnej w ramach polityki Integrated Pest Management (IPM);
- badania związane z ochroną materiału genetycznego w zbiorach przyrodniczych;
- realizacje konserwatorskie na trzech zabytkowych zielnikach z XVIII wieku z polskich zbiorów, należących do najstarszych i najcenniejszych obiektów tego typu w Polsce.
Publikacja będzie pomocna dla:
- kuratorów i opiekunów zbiorów zielnikowych i innych zbiorów przyrodniczych;
- pracowników muzeów przyrodniczych i regionalnych, bibliotek, archiwów;
- botaników, genetyków, etnobotaników, farmaceutów, studentów botaniki farmaceutycznej i wszystkich innych badaczy korzystających z zielników;
- studentów nauk biologicznych, farmacji i medycyny, zainteresowanych poszerzeniem wiedzy na temat początków nauk przyrodniczych i historycznych metod badawczych oraz historią stosowania toksycznych substancji jako metod ochrony;
- studentów biologii, biotechnologii, farmacji, leśnictwa i nauk rolniczych, jako uzupełnienie wiedzy o dokumentacji zasobów roślinnych;
- studentów kierunków związanych z ochroną zabytków (konserwacja i restauracja dzieł sztuki, ochrona dóbr kultury);
- miłośników przyrody i współczesnych twórców zielników.
Książka stanowi podstawę do odpowiedzialnego dokumentowania otaczającej nas informacji biologicznej, które jako dziedzictwo docenią przyszłe pokolenia.
Tytuł dostępny jest na stronie Księgarni PWN.
Dane techniczne:
Druk: Warszawa, 2023
Wydanie/Copyright: wyd. 1, 2023
Autor: Magdalena Grenda-Kurmanow
Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN
Typ oprawy: miękka
Magazyn Przyrodniczy SALAMANDRA patronuje temu wydawnictwu.
2 września 2023 roku w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie Krzemionki odbyła się konferencja naukowa „Pacjent Przyroda. Możliwości i potrzeby tworzenia nowych obszarów chronionych w Polsce oraz ochrony obszarów istniejących”. Ma ona być przyczynkiem do corocznych konferencji przyrodniczych organizowanych przez Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Stowarzyszenie Społeczno-Przyrodnicze M.O.S.T.
W ramach zagadnień konferencyjnych stawiane są pytania: czy potrzebna jest ochrona przyrody, czy możliwe jest tworzenie nowych obszarów chronionych, jak nimi zarządzać, czy obecne prawo nadąża za wyzwaniami dynamicznych zmian cywilizacyjnych, czy ochrona lokalnie ma znaczenie globalnie, co chronić, po co chronić.
Tylko 0,54 proc. powierzchni kraju objęte jest ochroną jako rezerwaty przyrody. Tylko 0,32 proc. powierzchni województwa świętokrzyskiego to rezerwaty przyrody. Mimo że w naszym kraju wciąż znajduje się wiele unikatowych, przyrodniczo cennych, dobrze zachowanych obszarów, obejmowanie ich ochroną prawną napotyka rozmaite trudności.
Powoływanie nowych obszarów chronionych, przede wszystkich tych o najwyższym reżimie – parków narodowych i rezerwatów – ma szczególne znaczenie w kontekście takich globalnych zagrożeń, jak zmiany klimatyczne, presja ze strony gatunków inwazyjnych, szybkie tempo wzrostu populacji ludzkiej z dynamicznym rozwojem wszelkiej infrastruktury. Zjawiska te wspólnie tworzą system oddziaływań o charakterze sprzężenia zwrotnego, skutkiem czego na całym świecie notuje się nieznane dotąd tempo zaniku różnorodności biologicznej.
Ochrona najcenniejszych przyrodniczo miejsc, przede wszystkim starych, naturalnych lasów i wszelkiego rodzaju mokradeł, zaczyna mieć znaczenie nie tylko z punktu widzenia zachowania bioróżnorodności jako takiej, lecz także jako warunek zachowania zdrowia i życia ludzi, czyli dotyczy zagadnień bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.
Zarówno stare lasy, jak i mokradła nieleśne są naturalnym rezerwuarem wody, wiążą również dwutlenek węgla. Tym samym stanowią naturalną barierę chroniącą ludzi i inne ekosystemy oraz organizmy przed nieodległą perspektywą coraz intensywniejszych zjawisk atmosferycznych, w tym susz. Obszary takie mają zatem bezpośredni wpływ na funkcjonowanie gospodarki, także żywnościowej.
Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki, oddział Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim, zarządza większością obszaru rezerwatu przyrody Krzemionki Opatowskie. Na Muzeum spoczywa obowiązek realizacji zapisów Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 Krzemionki. Właśnie to miejsce nadaje się szczególnie dobrze do podejmowania wszelkiej problematyki związanej z długofalową, działalnością przemysłową człowieka w stale zmieniającym się przyrodniczo świecie.
Rezerwat jest częścią obszaru Natura 2000 Krzemionki, światowym obiektem dziedzictwa UNESCO jako komponent Krzemionkowskiego Regionu Pradziejowego Górnictwa Krzemienia Pasiastego, a jego fragment to Pomnik Historii ustanowiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej. W konferencji wzięli udział naukowcy i działacze organizacji pozarządowych zajmujący się ochroną przyrody.
Wśród prelegentów znaleźli się naukowcy z kilku ośrodków akademickich i instytucji naukowo-badawczych z całej Polski oraz przedstawiciele Krzemionki i organizacji pozarządowych.
Na kanale YouTube dostępny jest zapis całej konferencji (poszczególne wystąpienia będą zamieszczane sukcesywnie, aby była możliwość oglądania konkretnego wystąpienia bez konieczności słuchania całości przez wiele godzin).
Szczegółowy program konferencji znajduje się na stronie internetowej Stowarzyszenia M.O.S.T oraz Muzeum, a także w mediach społecznościowych obu instytucji.
Magazyn Przyrodniczy SALAMANDRA objął konferencję patronatem.